کمیسیون ویژه بررسی برجام روز گذشته نیز تشکیل جلسه داد تا در روزهایی که بهارستان در تعطیلات تابستانی است، 15 عضو کمیسیون برجام همچنان به بررسی مهمترین پرونده سیاسی- امنیتی کشور بپردازند. اعضای کمیسیون برجام دیروز بدون توجه به بیمهریهای مختلف، براساس برنامه از قبل اعلام شده، میزبان سعید جلیلی و برخی اعضای تیم مذاکرهکننده سابق بودند. این دومین باری است که سعید جلیلی به کمیسیون برجام میرود تا اعضای کمیسیون نظرات او را به عنوان کسیکه بیشترین تجربه مذاکرات هستهای را دارد، درباره برجام بشنوند البته براساس برنامهریزی کمیسیون ویژه بررسی برجام، تاکنون 2 بار نیز تیم مذاکرهکننده دولت فعلی یا همان آشپزهای برجام به کمیسیون آمدهاند تا اعضای کمیسیون، ابتدا سخنان و توضیحات آنها در دفاع از برجام را شنیده و سپس یک روز پس از آن، اظهارات سعید جلیلی درباره برجام را استماع کنند. بر همین اساس دیروز سعید جلیلی به کمیسیون برجام رفت تا درباره نکات خطرناک آن به اعضای کمیسیون توضیح دهد. طبق روال همیشگی، این سیدحسین نقوی، سخنگوی کمیسیون برجام بود که پس از برگزاری جلسه، محتوای جلسه را روایت کرد. نقوی درباره جلسه صبح دیروز کمیسیون برجام گفت سعید جلیلی با تشریح برخی موارد خطرناک و هزینهساز برجام، تاکید کرد برجام حدود 100 حق مسلم هستهای ایران را نادیده گرفته است! نقوی گفت: جلسه هفتم کمیسیون ویژه برجام به ریاست زاکانی و شرکت تمام اعضا تشکیل شد. میهمانان جلسه آقایان جلیلی (دبیرسابق شورایعالی امنیت ملی و رئیس تیم مذاکرهکننده قبلی)، عباسی (رئیس سابق سازمان انرژی اتمی) و باقری (معاون سابق شورایعالی امنیت ملی) بودند. پیرو جلسه قبلی که تاریخچه مذاکرات از نگاه جلیلی و همکارانش بررسی شد در جلسه دیروز محتوای برجام و قطعنامه 2231 از نظر جلیلی و همکارانش مورد بررسی قرار گرفت. وی در گفتوگو با فارس افزود: جلیلی در ابتدای اظهارات خود گفت در روند مذاکرات شاخصه قضاوت و ارزیابی ما در برجام بر این اساس است که هر چه محدودیتها کمتر شود تحریمها بیشتر لغو شود؛ قطعنامههای شورای امنیت بیشتر لغو شود و محدودیتهای تحقیق و توسعه کمتر شود. از ذیل ماده 41 خارج شویم، بازرسیهایمان کمتر شود. این نشاندهنده آن است که ما گامی به جلو برداشتهایم. آوردههای ما چه بود؛ تعداد سانتریفیوژها، راهاندازی فردو، پیشرفت 76 درصدی آب سنگین اراک، تبدیل رآکتور تهران به تولید، 450 کیلو مواد با غنای 20 درصد، تکمیل و بهرهبرداری از نیروگاه بوشهر، 100 تن آب سنگین، تبدیل قرصهای سوخت به میلههای سوخت از جمله آوردهها و سرمایههای هستهای ما بود و ما در چنین شرایطی پرونده را تحویل دادیم. سخنگوی کمیسیون ویژه برجام مجلس شورای اسلامی همچنین تصریح کرد: جلیلی در ادامه عنوان کرد از سوی دیگر داشتههای راهبردی داشتیم که عبارت بودند از بیاعتبار کردن به کارگیری گزینههای ناامیدساز دشمن از تحریمها، شکلگیری اقتصاد مقاومتی، ناامیدساز دشمن از فتنه 88 و ثبات جایگاه منطقهای ایران. در چنین شرایطی پرونده را تحویل دادیم. آوردههای سیاسی ما در زمان تحویل پرونده این بود که پذیرش حق هستهای ایران مقابل NPT، وادارسازی طرف مقابل مبنی بر کنار گذاشتن چنین شرطهایی در مذاکرات، عدم استثنا شدن فعالیت هستهای ایران، پذیرش مؤلفههای توافق خوب از طرف مقابل، حمایت کشورهای عدم تعهد از حق هستهای ایران و وادار کردن طرف مقابل بویژه آمریکاییها؛ پذیرش غنیسازی ایران. نقوی گفت: جلیلی معتقد است برای بررسی دقیق برجام، قطعنامه 2231، متن کامل برنامه بلندمدت و پیوست نقشه راه همکاری با آژانس باید مورد بررسی قرار گیرد. وی همچنین گفت مطابق بررسیای که ما داشتیم جمهوری اسلامی از حدود 100 حق مسلم خود، با برجام صرفنظر کرده است. مبنای نادرستی در برجام پذیرفته شده که قابل قبول نیست. از جمله استثنا شدن ایران، جایگزین شدن «اجازه» به جای «حق» ایران که در NPTتصریح شده است و پذیرش معیارهای غیرمتعارف و سرانجام اینکه در برجام حتی از حقوق تصریح شده در توافق ژنو هم عقبنشینی میشود.
ایران استثنایی!
وی خاطرنشان کرد: جلیلی در ادامه وارد متن برجام شد و اولین موضوعی که به آن اشاره داشت استثنا شدن ایران بود. «استثنا شدن» ایران برخلاف خطقرمز جمهوری اسلامی هم در برجام و هم در قطعنامه آمده است و صراحت دارد یعنی پذیرفتیم حقوق کمتری در حوزه هستهای داشته باشیم، ضابطههای بازرسی غیرمتعارف را به صورت استثنا پذیرفتهایم، ضابطه استثنایی راستیآزمایی را پذیرفتهایم. برخورد استثنایی با فعالیت هستهای را پذیرفتهایم، پروتکل الحاقی را هم به طور استثنایی پذیرفتهایم. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در ادامه تاکید کرد: جلیلی یکی از موارد قابل توجه را محدودیتهای زمانی دانست که محدودیت 8 ساله به عنوان 8 سال اول ذکر شده و مراحل بعدی هم برای آن در نظر گرفته شده که مشمول محدودیتهای سنگینی شده که با فرمهای غیرمتعارفی همراه است و بناست در طول مدت یاد شده، آژانس درباره ماهیت، دامنه، میزان غنیسازی و فعالیتهای مربوط به تحقیق و توسعه غنیسازی نظر بدهد و موارد مذکور باید در کمیسیون مشترک (8 کشور) هم ارائه شود و بعد از 8 سال محدودیتهای جدی و مهمی پذیرفته شده که بسیاری از امکانات را از ما میگیرد؛ از جمله اینکه بعد از 8 سال و 10 سال، ایران اجازه دارد (نه میتواند) 200 سانتریفیوژ IR6 و IR8 داشته باشد و در بقیه انواع سانتریفیوژها ممنوعیت دارد. مطابق محاسبه، برای رسیدن به 190 هزار سو حدود ۴۰ سال طول میکشد تا با این 2 نوع سانتریفیوژ به آن برسیم. علاوه بر این پذیرفتیم بعد از 8 سال همه سوخت مصرفی مورد نیاز باید به خارج ارسال شود و ایران از آب سنگین برای همیشه محروم و از غنیسازی 20 درصد نیز محروم میشود (تامین نیاز رآکتور تهران هم با محمولههای 5 کیلویی در اختیار ایران قرار داده میشود اگر هم ندهند ما حق ساخت آن را نداریم 5 کیلوی بعدی هم زمانی داده میشود که 5 کیلوی قبلی مصرف شده باشد).
تعارف بازرسی به جای بازرسی نامتعارف!
نقوی درباره نظارت و بازرسیهای غیرمتعارف، تصریح کرد: جلیلی در زمینه دسترسی، نظارت و بازرسیها بیان کرد یکی از خط قرمزهای ما عدم ورود بیگانه به حریم امنیتی و دفاعی کشور بود. لازم میدانم به این نکته اشاره کنم تمام خطوط قرمز تعریف شده از سوی مقام معظم رهبری متضمن عزت، پیشرفت و امنیت جمهوری اسلامی است.
نظارت و بازرسی پذیرفته شده در برجام دارای 3 پایه است:
توافقنامه پادمان (NPT)، پروتکل الحاقی و نظارتهای فرا پروتکل؛ برای مثال در برجام پذیرفتیم فعالیتهای برخلاف اجرای برجام را انجام ندهیم. چنین نظارتی فراپروتکل الحاقی است که برای مدتهای 10، 15، 20 و 25 ساله پذیرفتهایم. همه این موارد مصادیق روشن در برجام دارد و تعداد آنها نیز زیاد است. سخنگوی کمیسیون ویژه برجام مجلس شورای اسلامی یادآور شد: جلیلی همچنین گفت ما در برجام دسترسی، نظارت و بازرسیهای غیرمتعارف را پذیرفتیم که برخلاف خطوط قرمز تعیین شده است. از جمله اجرای کامل درخواستهای فرا پروتکل آژانس که مطالبه غیرمتعارفی است، چرا که امکان دسترسی به بسیاری از اطلاعات کشور را فراهم میکند. وی ادامه داد: جلیلی کمیسیون مشترک را یکی از موضوعات قابل توجه برجام دانست چرا که شرایط محدودکننده و سختی را برای ما ایجاد میکند و مهمترین اثر آن، اثر نظارتی و بازرسی است از جمله اینکه اگر یک کشور عضو کمیسیون معتقد باشد ایران به تعهدات خود عمل نکرده است؛ همه تحریمها قابل بازگشت خواهد بود. نماینده مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: جلیلی گفت مطابق قطعنامه، ایران برای مدت 10 سال ذیل سند 41 باقی خواهد ماند. پرونده هستهای تا 10 سال دیگر در دستور کار شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود. بازگشتپذیری تحریمها بهرغم حفظ محدودیتهای درازمدت هستهای، استثنا شدن ایران در قطعنامه، حفظ محدودیتها و بازگشتپذیری به قطعنامههای قبلی از جمله موارد قطعنامه 2231 است. نقوی اظهار داشت: جلیلی تصریح کرد بهرهبرداری از انرژی هستهای با صنعت مستقل بومی، عزم نظام جمهوری اسلامی است و بحث این دولت و آن دولت نیست. ما نیروهای هستهای در استراتژی انرژی را طراحی کردهایم و باید به 20 هزار مگاوات برق از انرژی هستهای برسیم بنابراین موضوع بحث هستهای نیست. هر اهرم فشاری که باعث عقب نگه داشتن ما از حق هستهایمان شود ما را در تمام حوزههای صنعتی و علمی عقب میاندازد.
نظرات شما عزیزان: